In woningen wordt het steeds belangrijker om oververhitting tegen te gaan. In de bouwregelgeving is daarover tot nu toe echter niets opgenomen. Dat gaat op 1 januari 2021 (?) veranderen. Dan wordt een grenswaarde gesteld aan de kans op temperatuuroverschrijding. Deze kans wordt aangeduid met het TOjuli–getal.
Zonwering, ventilatie, oriëntatie
Een goed ontworpen gebouw zorgt ervoor dat de binnentemperatuur niet te hoog oploopt. Dit voorkomt dat bewoners achteraf tot noodmaatregelen overgaan, zoals het installeren van inefficiënte mobiele airco’s. De nieuwe eis kan in de praktijk bijvoorbeeld tot maatregelen leiden op het gebied van zonwering, ventilatie of de oriëntatie van de woning.
Grenswaarde TOjuli
Voor nieuw te bouwen woningen zal in de bouwregelgeving een grenswaarde worden opgenomen voor TOjuli. Dit is een indicatiegetal waarmee per oriëntatie van het gebouw inzicht gegeven wordt in het risico op temperatuuroverschrijding.
De TOjuli volgt uit de Energieprestatieberekening conform NTA8800. De grenswaarde wordt gesteld op een maximale waarde van 1,0.
Indicator voor kans op comfortverlies
De uitkomst van de TOjuli-berekening is een indicatiegetal voor de kans op temperatuuroverschrijding. Hoe groter het getal, hoe groter de kans. Maar het is slechts een globale indicator: de berekening gaat uit van gemiddelden. Pieken in buitentemperatuur, bijvoorbeeld een hittegolf, vallen in de berekening weg. Verschillen tussen verblijfsruimten in de woning worden per oriëntatie uitgemiddeld. Ook verschil in activiteitenniveaus van bewoners blijven onzichtbaar.
Toch een GTO-berekening?
Als TOjuli de grenswaarde van 1,0 overschrijdt, kan de vergunning toch worden verleend als uit een GTO berekening blijkt dat het aantal GTO-uren kleiner dan of gelijk aan 450 is. De precieze uitgangspunten voor de GTO-berekening moeten nog worden vastgesteld. De GTO-berekening helpt ook om meer inzicht te krijgen in de warmtedynamiek van een woning. In tegenstelling tot een TOjuli-berekening, biedt een GTO-berekening aanknopingspunten voor maatregelen die het zomercomfort kunnen verhogen.
| TOjuli |
GTO |
| Bedoeld als indicatieve berekening |
Bedoeld om risico’s van oververhitting te beoordelen. |
| Berekening op woningniveau |
Berekening op ruimteniveau |
| Uitmiddeling van risico’s |
Risico’s per ruimte zichtbaar |
| Vereenvoudigde benadering |
Minder vereenvoudigde benadering |
| Beperking in maatregelen |
Specifieke maatregelen kunnen gesimuleerd worden. |
Regelgeving voor 2021
Risico temperatuuroverschrijding NEN 5128 / NEN 7120
Met betrekking tot de temperatuuroverschrijding – opwarming woningen – is vanaf 1 juli 2012 de Bouwbesluit norm NEN 7120 van toepassing.
Ten aanzien van bouwplannen voor deze datum gold, indien van toepassing de NEN 5158 en NPR5129. Eén en ander zoals aangegeven in de ABC-lijst 2003; op basis van ‘goed en deugdelijk werk’.
Echter vanaf 1 juli 2012 is de NEN 7120 de aangewezen normering met betrekking het Bouwbesluit; derhalve een onderdeel van de door u verstrekte garantie.
Het risico van te hoge temperaturen is een indicatieve berekening. De berekening wordt gemaakt voor de maand juli en is gebaseerd op de berekende koude behoefte /een indicatie voor overtollige warmte.
Er wordt een risico bepaald per rekenzone, per oriëntatie. De berekening per oriëntatie was een wijziging in NEN 7120 ten opzichte van de NEN 5128 waarin één risico per rekenzone werd bepaald.
Door het berekenen van het risico per oriëntatie NEN 7120, is het eenvoudiger te achterhalen waar maatregelen getroffen moeten worden om het risico van hoge temperaturen te verlagen.
Passieve koelmaatregelen waarmee het risico van te hoge temperaturen kan worden verkleind zijn:
- wijzigen van oriëntatie;
- buitenzonwering toepassen;
- zonwerend glas toepassen;
- gebruik maken van overstekken;
- zwaardere gebouwmassa;
- extra ventilatie (spuien of ventileren).
N.B. Actieve koelmaatregelen worden niet gewaardeerd bij de bepaling van het risico van te hoge temperaturen. Wanneer een koelsysteem wordt toegepast, is de bepaling van het risico van te hoge temperaturen niet bruikbaar. Wanneer het koelsysteem voldoende capaciteit heeft, is er immers geen temperatuuroverschrijding meer.
In het kader van plannen waarop de NEN 5128 van toepassing is, geldt het indicatiegetal 3 of lager
De berekende getalswaarden voor TOjuli moeten conform de NEN 5128 en NEN 7120 als volgt geïnterpreteerd worden:
- 0 – 2: onbekend
- 2 – 4: matig tot groot risico
- >4: groot risico
Ten aanzien van de NEN 7120 ook uitgaan van de keuze voor het indicatiegetal 3.
Opgemerkt wordt dat het indicatieve methodes betreft, waarbij altijd uitmiddeling van risico’s plaatsvindt. Voor een goed inzicht in het daadwerkelijke risico op oververhitting is inschakeling van een deskundige noodzakelijk.