Bergruimte
ALGEMEEN
In het huidige Bouwbesluit (na 1 april 2012) is de verplichting tot het leveren en plaatsen van een berging weer opgenomen. Hier zijn enkele voorwaarden opgenomen waaraan een vrijstaande berging minimaal aan moet voldoen. Zo dient de buiten berging te voldoen aan:
- Een afsluitbare bergruimte met een minimum oppervlak van 5 m2
- Een minimum breedte van 1,80 m en een hoogte van minimaal 2,30 m.
- Deur 0,85 m x 2,30 m.
- De wanden dienen regenwerend te zijn conform de NEN 2778.
Aanvullend zijn vanuit de Garantieregeling (waar onder ‘goed en deugdelijk’) enkele functionele voorwaarden toegevoegd. Hierbij dient men te denken aan afdoende regenwerendheid (NEN 2778) van de bergingswanden (uitwendige scheidingsconstructie), een gewaarborgde waterdichtheid van het dak, is plasvorming op de bergingsvloer niet toegestaan en dient er een zekere mate van (natuurlijke) ventilatie aanwezig te zijn (hoeveelheid toevoer van lucht is gelijk aan hoeveelheid afvoer van lucht). Dat laatste is van groot belang omdat in dergelijke ongeïsoleerde bergingen een buitenklimaat heerst. Door toepassing van goede bouwkundige ventilatievoorzieningen kan condens, schimmel ed. grotendeels worden voorkomen. Wij raden in dit verband aan om koper altijd vooraf te informeren omtrent het gebruik van de berging. Met name opslag van schimmelgevoelige en corrosiegevoelige goederen zijn in beginsel hiervoor niet geschikt.
De wanden worden als regenwerend beschouwd, indien bij de in de NEN 2778 omschreven kunstmatige beregening de vloer droog blijft. De wanden mogen dus wel enigszins nat worden. Eventueel doorslaand water door de wanden afvoeren.
Norm verwijzingen
NEN 2778:1991/A4:2011 Vochtwering in gebouwen – Bepalingsmethoden (wordt binnenkort vervangen)NEN 1010:2007 Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties inclusief correctiebladen
NEN 5087: Inbraakveiligheid van woningen – Bereikbaarheid van dak- en gevelelementen: deuren, ramen en kozijnen.
Definitie NEN 2778 - Regenwerendheid
Het vermogen van een constructie die aan neerslag onderhevig kan zijn, om andere, begaanbare constructiedelen van inpandige ruimtes, die bedoeld zijn om door mensen te worden betreden, tegen neerslag te beschermen.
Naast de eisen vanuit het Bouwbesluit 2012 adviseren wij om de volgende aandachtspunten te hanteren:
- ventilatiecapaciteit tenminste 3 l/s per m2 gebruiksoppervlak met een minimum van 25 m3/uur (7 l/s), middels ventilatie openingen aan de bovenzijde als onderzijde voor een correct werkende ventilatie van een dergelijke (vochtige) ruimte;
- elektra conform de NEN 1010;
- peil van de vloer op dezelfde hoogte als het peil van de woning, een en ander afhankelijk van de geaccidenteerdheid van de locatie, echter nooit lager dan 15 cm minus woningpeil;
- peil aansluitende bestrating circa 10 cm lager dan de vloer van de berging en ter plaatse van het deurkozijn circa 2 cm onder de onderdorpel;
- dakbeschot van vochtbestendig plaatmateriaal, duurzaam vocht-/schimmelbestendig en afgewerkt met een dekkende beits;
- balkhout / plaatmateriaal minimaal 5 - 10 mm vrijhouden van het halfsteens metselwerk. Door vocht gaat hout zwellen en kan derhalve bij een ‘strakke’ montage ook schade veroorzaken aan het metselwerk.
Is er in dit kader sprake van een aangebouwde berging die vanuit de woning toegankelijk is, dan dient de tussen- en toegangsdeur 2,30 m hoog te zijn. De toegangsdeur of tussendeur dient te voldoen aan een inbraakwerendheid klasse 2.
De NEN 5087 is per 1 mei 2013 van toepassing verklaard. Vanaf dat moment geldt voor bovengenoemde situatie dat de toegangsdeur van de berging inbraakwerend dient te zijn en komt het alternatief van de tussendeur te vervallen. Eén en ander om te voorkomen dat de gelegenheidsinbreker zich kan insluiten.
Regenwerendheid
De definitie van regenwerendheid (NEN 2778) is: Het vermogen van een constructie die aan neerslag onderhevig kan zijn, m andere, begaanbare constructiedelen van inpandige ruimtes, die bedoeld zijn om door mensen te worden betreden. Tegen neerslag te beschermen.”
De wanden worden als regenwerend beschouwd, indien b ij de in de NEN 2778 omschreven kunstmatige beregening de vloer droog blijft. De wanden mogen dus wel enigszins nat worden. Eventueel doorslaand water door de wanden moet worden afgevoerd.
Een droge vloer
Plaats de bergruimte/garagevloer voldoende hoog; uitgangspunt Peil ≈ Peil woning. Bij halfsteens metselwerk een sponning opnemen in de betonvloer, waardoor de aanzet van het metselwerk circa 10 cm onder het vloerpeil ligt. Deze sponning aan de binnenzijde minimaal 1 cm breder houden dan de muurdikte. Door dit gootje wordt doorslaand water opgevangen en kan middels open stootvoegen worden afgevoerd. Dit voorkomt klachten met betrekking tot de regenwerendheid, want conform de NEN 2778 mag doorslaand water geen plasvorming veroorzaken op horizontale bouwdelen.
Bij enkelschalige houten bergingen adviseren wij om bij het plaatsen van de opdracht, de leverancier aan te geven dat de onderregel aan de buitenzijde circa 1 cm smaller dient te zijn dan de staanders. Het water dat door de delen slaat, stroomt dan ‘vrij’ voor de onderregel langs naar het maaiveld en veroorzaakt, daardoor niet de bedoelde plasvorming op de vloer. Hiermee wordt tevens aan de onderzijde ook een ventilatievoorziening gecreëerd.
Daarnaast wordt geadviseerd om onder de betonvloer een folie aan te brengen, zodat er geen extra vocht-/damptransport ontstaat. Breng zo nodig een goed werkende drainage aan met doorspuitpunten. Bij een vrijstaande bergruimte/garage is het mogelijk om de hemelwaterafvoer(en) op de drainage aan te sluiten, al dan niet via een grindkoffer.
Een juiste wandconstructie
Bij de toepassing van een halfsteensmuur is een flink overstek met een boeiboord aan te bevelen. Tussen de boeidelen dienen open stuiknaden te worden aanhouden van 10 mm (KVT Katern 95). Deze open stuiknaden zijn voor het kunnen verrichten van het noodzakelijke onderhoud. Pas zeker bij plaatmateriaal geen verstekken toe; deze zijn in de uitvoering schadegevoelig (delaminatie). Wanneer geen overstek wordt toegepast, worden de muren bij flinke regenval dermate nat, dat de vochtigheidsgraad in de ruimte veel te lang en veel te hoog blijft. Pas daarom nooit een daktrim toe die direct aansluit op het metselwerk.
Bij een halfsteensmuur loopt na langdurige regenval het water namelijk langs de binnenzijde van de halfsteens muur, waardoor de vloer nat wordt. Door de halfsteensmuur aan de buitenzijde te hydrofoberen, kan deze vochtindringing worden voorkomen en/ of worden weggenomen. Voor houten bergingen geldt dat de planken bij voorkeur 5 cm vrij dienen te blijven van de (eventueel door koper aan te brengen) bestrating / tuinaanleg. Wij adviseren hiermee rekening te houden bij het uitzetten van de peilmaat van de bovenkant van de fundering van de bergingen.
Ruime ventilatievoorzieningen
Maak een royale ventilatie langs het plafond mogelijk. Tenminste 3 L/s per m2 gebruiksoppervlak met een minimum van 25 m3/uur (7 l/s), middels ventilatie openingen aan de bovenzijde als onderzijde voor een correct werkende ventilatie van een dergelijke (vochtige) ruimte. Naar onze mening is echter in een dergelijke berging een grotere ventilatievoud nodig dan de bij het tabblad ‘Bouwbesluit (Garantie)’ genoemde 7 L/s (gebaseerd op een binnenberging).
Wij adviseren bij metselwerk en houten balken bij twee tegen over elkaar gelegen gevels alle stootvoegen van de bovenste laag open te houden, zodat een goede ventilatie tussen de balken en ook direct langs het plafond ontstaat. Bovendien adviseren wij aan de onderzijde van deze gevels te ventileren, bijvoorbeeld door eveneens in twee tegen over elkaar gelegen gevels op twee plaatsen een ventilatievoorziening te maken middels vier verticale stenen met daartussen open voegen.
Indien aan één zijde een spleet van 1 cm onder de deur gerealiseerd kan worden, behoeft alleen in de tegenoverstaande gevel op twee plaatsen een ventilatie voorziening middels vier verticale stenen met open voegen gemetseld te worden.
Een droog plat dak
Zorg dat er geen plassen water op het dak kunnen blijven staan, maak daartoe voldoende afschot naar de afvoer(en). Gebruik geen spaanplaat, underlayment of dergelijke.
In de bergruimte/garage heerst een buitenklimaat, dat ongeschikt is voor dit type underlayment platen. Het verdient aanbeveling gewapende houtwolcementplaten toe te passen. Multiplex platen adviseren wij altijd af te werken met een dekkende beits. Ondanks goede ventilatie zijn deze toch schimmelgevoelig.
Als de balklaag binnen de gevels valt, de koppen ongeveer 10 mm vrijhouden van de muren ten einde inwatering doch ook scheurvorming van het metselwerk (als gevolg de eventuele lengteverandering) te voorkomen. Tevens een eventuele aansluiting op dakplaten/metselwerk circa 5 mm vrijhouden.
In de praktijk worden de dakbalken of de strijkbalk, zoals op de bovenstaande foto te zien is, veelvuldig strak tegen het metselwerk gemonteerd. Door de vochtdoorslag gaat het hout zwellen en drukt het de bovenste lagen metselwerk naar buiten. Ons advies is om in ieder geval de kopse kanten alzijdig te verduurzamen.
Als er niet gekozen wordt voor een overstek met een boeiboord, maar er toch daktrimmen worden toegepast, adviseren wij een trim toe te passen van 8 cm hoog en deze minimaal 15 mm tot 30 mm vrij te houden van het metselwerk. De stuiknaden afkitten of een koppelstukje toepassen, om leksporen zoveel als mogelijk te voorkomen. Indien een daktrim niet goed kan uitzetten of krimpen, bestaat de kans dat het metselwerk vlak onder de daktrim (hoek) wordt losgetrokken.
Een berging met bijvoorbeeld een lessenaarsdak van golfplaten of een schuine kap met pannen leidt vrijwel nooit tot klachten. Een andere oplossing is een prefab betonnen berging, maar deze kunnen leiden tot klachtmeldingen inzake (overmatige) condensvorming. Een goede ventilatie en een geïsoleerd dak kunnen deze problemen beperken. Op de markt worden betonnen bergingen aangeboden met slechts één rooster. Omdat dit niet goed functioneert, adviseren wij extra roosters aan te laten brengen aan de bovenzijde van tegenover elkaar gelegen gevels.
Een berging in halfsteens metselwerk of enkelschalige houten uitvoering is (kostentechnisch voordelig of kostenbesparend), maar kwalitatief minder goed dan een berging die met een spouwmuur is uitgevoerd. U kunt erover denken om de koper als vaste meerwerkoptie, het uit laten voeren van de gevels van bergingen als spouwmuur, aan te bieden.
Onderhoud
Het door een koper uitvoeren van deugdelijk onderhoud behoort tot zijn verplichtingen; gebreken en schade door het niet uitvoeren van onderhoud zijn uitgesloten van garantie en waarborg.
Echter als men door een bepaalde uitvoering (zie onderstaande foto) geen onderhoud kan plegen, is toewijzing van herstel door een arbiter zeker niet uitgesloten. Een correcte waterdichte aansluiting van het dak met de gevel en een ‘waterbestendig’ buitenblad ter plaatse van de belending kan gerekend worden tot deugdelijk werk.
Meerwerkoptie bergruimte
Een berging in halfsteens metselwerk of enkelschalige houten uitvoering is kostentechnisch voordelig, maar kwalitatief minder goed dan een berging die met een spouwmuur is uitgevoerd. Wij willen u in overweging geven om als vaste meerwerkoptie aan te bieden de gevels van bergingen als spouwmuur uit te voeren.